Nationaal park De Alde Feanen

EARNEWÂLD — Open water, uitgestrekte rietvelden, bloemrijk grasland en moerasbossen. Dat is het beeld van Nationaal Park De Alde Feanen zoals het gebied er vandaag de dag bij ligt in de Lege Midden van Fryslân. Het is een laagveengebied dat in de loop der eeuwen voortdurend veranderd is. Nog geen honderd jaar geleden bestond De Alde Feanen uit een kaal en open landschap. Tegenwoordig ziet het er veel begroeider en beschut uit, met moerasbos, rietvelden en een ruige plantengroei. Het gebied, dat in totaal een omvang van ruim 2100 hectare heeft, is een geliefd gebied voor waterrecreatie.

Om de Alde Feanen te verkennen ben je het beste uit met een boot. Uiteraard beleef je het gebied het beste met een roeiboot, fluisterboot of kano. Het grootste deel van De Alde Feanen is vrij bevaarbaar en er zijn op diverse plaatsen aanlegplaatsen gemaakt waar je kunt aanmeren om te overnachten. Dus niet aanleggen in het riet, want riet is een goede oeverbescherming maar zeer kwetsbaar. Ook kun je voor een overnachting gebruik maken van de jachthavens rondom het gebied. In een aantal jachthavens bevinden zich tevens vuilwater inzamelpunten.

Natuurlijk kun je er ook met een zeilboot op uittrekken. Op de grote veenplassen, De Grutte Krite en De Saiterpetten, kun je prachtig zeilen, maar de kleinere sloten zijn hier minder geschikt voor vanwege de beperkte diepgang en de riet- en boombegroeiing langs de oevers. Met name de begroeiing met bomen, de moerasbossen, zullen voor een deel de wind uit de zeilen nemen.
Ook zijn er speciaal voor kleine (roei)bootjes en kano’s een aantal gebieden opengesteld. In één van deze gebieden, Neeltsje Muoisgat, is een overdrachtplaats voor kano’s gemaakt zodat je gemakkelijk De Saiterpetten op kunt varen.

Zwemmen kan zonder twijfel in De Alde Feanen. De waterkwaliteit van de Friese boezem is de laatste jaren aanzienlijk verbeterd, zo ook in De Alde Feanen. Aan de Princedyk in De Grutte Krite ligt van oudsher een zandstrandje wat de laatste jaren steeds kleiner is geworden door het uitgroeien van de rietoever. Het is de bedoeling dat het strandje dit voorjaar weer in zijn oude glorie wordt hersteld, zodat er weer door met name (kleine)kinderen gezwommen kan worden.
Verder bevindt zich aan de Koaidyk bij Buitenplaats 'It Wiid' een recreatiestrand met speelweide.

Hoewel De Alde Feanen het beste varend te verkennen valt, zijn er ook een aantal mooie wandelmogelijkheden. Afgezien van enkele kleine wandelroutes op een drietal eilanden in het Nationaal Park, bevinden de wandelroutes zich voornamelijk aan de oostzijde van het Nationaal Park. Achter het bezoekerscentrum loopt een kuierpaad van ca. 3,5 km (75 minuten) door It Wikelslân. Een zeer afwisselende route door moerasbos, langs petgaten, door uitgestrekte rietvelden en langs een aantal vogelkijkhutten. Hier krijg je een goede indruk van de enorme variatie en rijkdom die kenmerkend zijn voor een laagveenmoeras.
Een groot deel van het jaar is het behoorlijk nat in het gebied. Het gebied is niet voor niets een moerasgebied.
Het is daarom raadzaam laarzen of ander stevig schoeisel mee te nemen.

Bezoekerscentrum de Reidplûm

Dit bezoekerscentrum is gevestigd in een boerderij. In het centrum kun je kennis maken met De Alde Feanen aan de hand van een schitterende diaserie, infopanelen, de expositie 'De Alde Feanen bij nacht' en een uitgebreid computerprogramma. Ieder jaar wordt er een tentoonstelling gehouden over een bepaald thema. Dit seizoen is er voor de grote vuurvlinder in het bijzonder en andere dagvlinders in het algemeen gekozen. Tevens zijn er een aantal vlindertuintjes aangelegd met allerhande vlinderplanten.

Tevens zijn er in De Reidplûm wandelroutes, folders, natuurgidsen en diverse andere artikelen verkrijgbaar. Ook kun je hier starten voor de wandelroute door It Wikelslân en de Reid om'e Krite. Voor kinderen is er in de naast gelegen loods een speelhuisje, gevuld met hooi, waar zij naar hartelust kunnen spelen.

Foto's: Richard W. Schaap